Młody las przez pierwszych kilka lat po posadzeniu nazywamy uprawą. W pierwszych latach wzrostu lasu przed leśnikiem stoją podobne zadania jak przed rolnikiem: ochrona przez chwastami, owadami i innymi szkodnikami. Gospodarka leśna różni się jednak tym od rolnictwa, że leśnik zbiera plon po 100-150 latach, rolnik zaś po kilku miesiącach. Uprawy mogą powstać w sposób sztuczny z sadzenia lub siewu, mogą też powstać samoistnie jako samosiew, czyli odnowienie naturalne.

Na terenie Puszczy Piskiej największe zagrożenie dla młodych drzewek iglastych, stanowi mały chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych – szeliniak sosnowiec. Owady te potrafią obgryzać sadzonki doprowadzając do ich usychania. Są różne sposoby ochrony upraw przed szeliniakiem. Na zrębach spotkać możemy charakterystyczne dołki, na dnie których często leżą pęczki sosnowych gałązek. Są to pułapki służące do wyłapywania szkodliwych chrząszczy. Pułapki pozwalają również leśniczemu ocenić skalę problemu i pomagają podjąć decyzją o podjęciu innych działań zapobiegawczych. Stosuje się także inne rodzaje pułapek, np. wykładanie świeżych wałków sosnowych w celu przywabienia chrząszczy. Bardzo groźna jest też choroba grzybowa zwana osutką, która powoduje zamieranie igieł. Występowanie tej choroby łatwo rozpoznać po rudym kolorze igliwia.

Istotne szkody w uprawach leśnych mogą wyrządzać także jelenie, łosie oraz sarny, które spałują, czyli ogryzają korę. Zagrożenie jest największe pod koniec zimy i wczesną wiosną, gdy zalega jeszcze śnieg i nie ma świeżego pokarmu. Ochrona upraw przed jeleniowatymi polega na grodzeniu siatką, zabezpieczeniu przy użyciu substancji chemicznych lub też zakładaniu plastikowych osłonek.

Zagrożenie dla młodych drzewek mogą stanowić także chwasty, które rosną szybciej niż drzewa i mogą je zagłuszyć. Do najgroźniejszych gatunków leśnych chwastów, występujących na uprawach należą trawy takie jak trzcinnik leśny i piaskowy, trzęślica modra oraz malina, jeżyna, pokrzywa, paproć narecznica i inne. Uprawy chroni się przed chwastami poprzez ich wykaszanie.

Pierwsze lata wzrostu młodych drzewek są zawsze najtrudniejsze. Od tego w jakiej kondycji uprawa przetrwa ten okres zależy przyszłość lasu w kolejnych latach. Dlatego też leśnicy poświęcają bardzo dużo czasu, aby wyhodować zdrowe nowe pokolenie lasu. O tym, jakie zabiegi leśnicy prowadzą w kolejnych fazach rozwojowych lasu, czyli młodniku i drągowinie dowiedzą się Państwo w kolejnych artykułach z cyklu „Rok z życia lasu".

tekst i zdjęcia: Maciej Domański
Artykuł ukazał się w Gazecie Piskiej w maju 2014 r.