Spaleniu ulegają nie tylko ściółka, krzewy i drzewa, ale także to, co żyje w glebie. W przeciągu kilku minut bezpowrotnie zniszczone zostaje wszystko, co przyroda tworzyła przez wiele dziesięcioleci. Najgroźniejszym okresem jest wiosna, gdy ziemię pokrywają suche zeszłoroczne trawy. W Polsce najczęściej występują właśnie pożary przyziemne, w których spaleniu ulegają trawy, ściółka i warstwa próchnicy. Najgroźniejsze są jednak sytuacje, gdy palą się całe korony drzew. Przy pożarach wierzchołkowych, bo tak je nazywamy, powstają silne prądy powietrzne a płonące fragmenty gałęzi, czyli żagwie, mogą być przenoszone z wiatrem nawet na kilkaset metrów. Stopień zagrożenia pożarowego lasu określa się w czterostopniowej skali (III - duże, II - średnie, I - małe, 0 - brak), na podstawie pomiarów wilgotności ściółki leśnej i powietrza. Okresowy zakaz wstępu do lasu wprowadza nadleśniczy przy ogłoszeniu trzeciego stopnia zagrożenia pożarowego, jeżeli przez kolejnych 5 dni wilgotność ściółki mierzona o godzinie 9.00 jest niższa od 10%.

Co roku na terenie Nadleśnictw Pisz i Maskulińskie wybucha kilka groźnych pożarów. Niejednokrotnie przyczyną jest niedopałek papierosa rzucony na suchą trawę czy niedogaszone ognisko. Leśnicy przez lata praktyki rozwinęli skuteczny system ochrony przeciwpożarowej. Teren Puszczy Piskiej podzielony jest siecią pasów przeciwpożarowych, czyli zaoranych fragmentów ziemi, które co roku wiosną są odświeżane. Przy rzekach i jeziorach tworzy się punkty czerpania wody, gdzie Straż Pożarna może uzupełnić niezbędną do gaszenia wodę. Dodatkowo w Nadleśnictwach istnieje sieć dojazdów pożarowych, czyli dróg, po których bez przeszkód mogą się poruszać wozy bojowe Straży Pożarnej.

Akcja gaszenia pożaru odbywa się według ściśle określonego scenariusza. Najczęściej jako pierwszy dym zauważa obserwator, który monitoruje teren dzięki obrazowi z kamery zamontowanej na wieży przeciwpożarowej. W Nadleśnictwie Pisz mamy dwie takie dostrzegalnie: w Pogobiu Średnim i w Szerokim Borze. Informację przekazuje do Punktu Alarmowo-Dyspozycyjnego w biurze Nadleśnictwa. Dyżurny określa przybliżoną lokalizację pożaru i informuje właściwego leśniczego, którego zadaniem jest zlokalizowanie ognia. Po ustaleniu dokładnego miejsca, wzywana jest Straż Pożarna. W przypadku większych pożarów do akcji włączany jest samolot z lotniska w Rostkach. Celny zrzut wody z samolotu może szybko stłumić ogień, znacznie przyspieszyć i ułatwić pracę strażakom. Po zakończeniu akcji gaszenia otwartego ognia na pożarzysku pozostają ludzie, których zadaniem jest dogaszanie tlących się fragmentów ściółki.

Na zakończenie kilka podstawowych zasad:

• ogień wolno palić tylko w specjalnie do tego celu wyznaczonych miejscach,
• gdy zauważymy pożar w lesie dzwonimy pod numer 998 lub 112. Numer Punktu Alarmowo-Dyspozycyjnego w Nadleśnictwie Pisz to 0-87 424-15-39 lub 697-201-012 w Nadleśnictwie Maskulińskie to 0-87 424-16-14,
• w przypadku małego pożaru można samemu podjąć próbę gaszenia zasypując ogień piaskiem lub tłumiąc ogień kocem. Gdy ogień zdążył objąć większy teren należy powiadomić odpowiednie służby. Przede wszystkim trzeba wówczas myśleć o własnym bezpieczeństwie!
  
  tekst: Maciej Domański; zdjęcia: archiwum Nadleśnictwa Pisz i Maciej Domański
  Artykuł ukazał się w jednym z kwietniowych numerów Gazety Piskiej